Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, ΟΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ, ΤΑ ΤΡΥΓΟΝΙΑ ΚΑΙ Η ΟΥΡΑ*

«η υπόσκαψη θεσμοθετημένων διαδικασιών της συλλογικής διαπραγμάτευσης ... αφορά ολόκληρο το συνδικαλιστικό κίνημα και όλους τους εργαζόμενους».[1]

"Όταν  η  κυβέρνηση  ενεργεί  μ’  αυτό  τον  τρόπο  ενάντια  στους  συνδικαλιστές,  τι  παράδειγμα  δίνει  στους  εργοδότες  του ιδιωτικού  τομέα;  ... τι  στήριξη  να  αναμένουν  οι  εργαζόμενοι  του  ιδιωτικού  τομέα  που  διεκδικούν  το δικαίωμα  στην  οργάνωση  και  τη  συνδικαλιστική  εκπροσώπηση;"[2]

Συμμετείχα στην μεγαλειώδη διαδήλωση της 28 Αυγούστου.  Φορούσα ένα φανελάκι που έγραφε «ΟΧΙ ΣΤΗ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ» περήφανα, διότι η κυβέρνηση θέλει να διαλύσει οτιδήποτε δημόσιο, μαζί και το δημόσιο σχολείο, ενώ εγώ  θέλω να διαφυλαχθεί οτιδήποτε δημόσιο, ιδιαίτερα το δημόσιο σχολείο.

Όμως όταν αντιλήφθηκα ότι στην πρωτοφανή λαοθάλασσα συμμετείχαν και πολλοί μη εκπαιδευτικοί, σκέφτηκα ότι καλύτερα το φανελάκι να έγραφε «ΚΑΤΩ Η ΛΙΤΟΤΗΤΑ, ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΤΕΧΝΙΕΣ ΜΑΣ».  Αυτά που ενδιαφέρουν όλους τους εργαζόμενους.
Στην πολιτική το γνωμικό «με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια», (με μια τουφεκιά να χτυπήσεις δύο πουλιά) ισχύει ενισχυμένο: «με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια». 

Ένα τρυγόνι, η επίθεση εναντίον των εκπαιδευτικών έγινε την κατάλληλη στιγμή, ώστε να φύγουν τα βλέμματα από το σκάνδαλο του Συνεργατισμού.  Άλλο τρυγόνι, η πρόθεση διάλυσης του δημόσιου σχολείου.  Άλλο, να ξεχαστούν οι ευθύνες της κυβέρνησης για τα επικίνδυνα σχολικά κτίρια μετά το θάνατο του μαθητή Σταύρου Γεωργαλλή. [3]

Όμως φαίνεται πως τα πιο επιθυμητά και δύσκολα τρυγόνια που θέλει να χτυπήσει η κυβέρνηση και το κεφάλαιο είναι άλλα.  Έχει δηλαδή διαφανεί, μέσα στη σκόνη που σήκωσε η αντιπαράθεση, η προσπάθεια προετοιμασίας του εδάφους για κατάργηση της μονιμότητας των εκπαιδευτικών και των δημοσίων υπαλλήλων γενικά.   Αυτό είναι αυτή την περίοδο ένα τεράστιας σημασίας μέτωπο στον ταξικό πόλεμο.

Αλλά η αιχμή του δόρατος της επίθεσης είναι η προσπάθεια να πλήξουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις  ανάμεσα σε εργοδότες και συντεχνίες των εργαζομένων, με τη μορφή που αυτές ισχύουν εδώ και δεκαετίες.  Αν τα καταφέρουν θα γίνει πιο εύκολο να μπήξουν πιο βαθιά το μαχαίρι της λιτότητας στο σώμα της κοινωνίας.  

Στις 2 Ιουλίου λοιπόν ο ΥΠΠ (Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού) ανακοίνωσε την πρόθεση του να επιβάλλει σειρά μέτρων, τα οποία άλλαζαν προς το χειρότερο τους όρους εργασίας των εκπαιδευτικών.  Και μετά δύο μέρες το Υπουργικό Συμβούλιο τα «ενέκρινε» για να εφαρμοστούν.

Τα εισαγωγικά στη λέξη «ενέκρινε» δεν μπήκαν επιπόλαια.  Διότι… ΑΠΟ ΠΟΥ ΚΑΙ ΩΣ ΠΟΥ, WTF!!!

Υπάρχουν συμφωνίες ανάμεσα σε εργαζόμενους και εργοδότες για τις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς, που ονομάζονται Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας.  Όποτε αυτές λήγουν ή εφόσον εργοδοσία και συντεχνίες θέλουν να ζητήσουν αλλαγές, πρέπει να το κοινοποιήσουν στην άλλη πλευρά.  Να ακολουθήσουν συλλογικές διαπραγματεύσεις, συνομιλίες ανάμεσα στους εκπροσώπους των δυο πλευρών, ώσπου είτε να έρθουν σε κάποια συμφωνία, ή να κηρυχθεί αδιέξοδο ή να συμφωνήσουν σε διαιτησία.  Πρέπει να τηρηθεί ο «Κώδικας Βιομηχανικών Σχέσεων», αν ανακοινωθούν μέτρα από τις δύο πλευρές, κλπ.  Ένα σύνολο θεσμών και διαδικασιών που θεωρούνται αυτονόητες εδώ και δεκαετίες, οι οποίες προστατεύουν τους εργαζόμενους από την ασυδοσία των εργοδοτών.  Στην Εκπαίδευση τις λειτουργίες αυτών των θεσμών και διαδικασιών εκπληρώνει η «Μικτή Επιτροπή Προσωπικού Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (ΜΕΠΕΥ)» που είναι «μηχανισμ[ός] διαβούλευσης με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις» [4]

Πριν την κρίση, αυτοί οι θεσμοί μπορεί να λειτουργούσαν και προς το συμφέρον της εργοδοσίας.  Ιδιαίτερα σε περιόδους σχεδόν πλήρους απασχόλησης, μπορούσαν να την προφυλάξουν από μια έξαρση μαχητικότητας των εργαζομένων.  Τώρα όμως η εργοδοσία προτιμάει να αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους χωρίς να αντιμετωπίζει την δύναμη της συλλογικής τους οργάνωσης. 

Η κυβέρνηση λοιπόν προσπάθησε με όργανο τον ΥΠΠ να χαράξει, για χάρη της εργοδοσίας γενικά, ένα πολύ δραστικό συντόμι.  Να παρακάμψει την διαδικασία διαπραγμάτευσης μέσω ΜΕΠΕΥ και να «εγκρίνει» το Υπουργικό Συμβούλιο τις αλλαγές που ήθελε. 

Και αυτό το έκανε χρησιμοποιώντας για προπέτασμα καπνού την λέξη «εξορθολογισμός».  Ένας όρος που μπορεί να είναι εύηχος, αλλά δεν έχει κανένα άλλο περιεχόμενο από την νεοφιλελεύθερης έμπνευσης εξοικονόμηση σε βάρος των εργασιακών συνθηκών των εργαζομένων και της ποιότητας της δημόσιας εκπαίδευσης. 

Προσποιείται λοιπόν πως αυτή η κλασική λέξη-bullshit τους δίνει το δικαίωμα να επιβάλλουν αλλαγές χωρίς να μπουν στη παραδοσιακή διαδικασία συλλογικής διαπραγμάτευσης, που αξίζει να επαναλάβω ότι ισχύει εδώ και δεκαετίες.  Και, σαν εκείνες τις δυαδικές κόλλες που για να πήξουν πρέπει να ανακατευτούν τα δύο στοιχεία τους, όταν οι ηγεσίες των συντεχνιών αιφνιδιασμένες άρχισαν να ρωτούν που πήγε ο «διάλογος» (λέξη της μόδας, αλλά ύποπτη), ο ΥΠΠ μαζί με την αφρόκρεμα των σχολιαστών των ελεγχόμενων από το κεφάλαιο ΜΜΕ, άρχισαν οι ίδιοι να βομβαρδίζουν τους συντεχνιακούς ηγέτες με εκκλήσεις για «Διάλογο».  «Διάλογο», αλλά όχι για τα μέτρα της 4 Ιούλη.  Για κάποια άλλα πράγματα, για αυτά που περισσεύουν, για το αποτσίγαρο, για την ουρά αφού η κυβέρνηση κατάπιε το βόδι.

Αυτή είναι η μαγική επικοινωνιακή συνταγή της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.  Με tenderiser την ήδη μακροχρόνια απαξίωση των εκπαιδευτικών μέσα από τα ελεγχόμενα ΜΜΕ, και με την συνδρομή του ελεγχόμενου από αστούς καριερίστες Συνδέσμου Γονέων. Και με πρόσθετη εξασφάλιση ότι θα δέσει τη σάλτσα η σοφιστεία «όποια μέτρα πάρετε, θα τα πληρώσουν τα αθώα παιδιά». 

Μια σοφιστεία αισχρή, αφού είναι το ίδιο το ΥΠΠ και η κυβέρνηση που ξεκίνησαν και διατηρούν τον πόλεμο που αναγκάζει τους εκπαιδευτικούς να αμυνθούν με τον μόνο συλλογικό τρόπο που διαθέτουν. Και ακόμα πιο αισχρή, επειδή τα ετσιθελικά τους μέτρα επιδρούν αρνητικά στην ίδια την ποιότητα της εκπαίδευσης, θα βλάψουν όχι την αρχή της σχολικής χρονιάς, αλλά πολύ πιο μακροχρόνια τα ίδια τα παιδιά.

Όμως πίσω στον πυρήνα της εργοδοτικής επίθεσης, την προσπάθεια ξεδοντιάσματος του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων.  Αυτά που προσπαθούν ως κράτος να επιβάλλουν στους εκπαιδευτικούς σήμερα, αν τα καταφέρουν θα εφαρμοστούν ακόμα και σε κλάδους με ιστορία δυνατής συνδικαλιστικής οργάνωσης – διότι αλλού έχουν ήδη εφαρμοστεί. Η εργοδοσία θα ανακοινώνει αλλαγές βολικές και κερδοφόρες για την ίδια, αλλά που  χειροτερεύουν τις συνθήκες εργασίας και αποδοχές των εργαζομένων, τα συνδικαλιστικά τους δικαιώματα, ακόμα και το προϊόν που παράγουν, που μπορεί να είναι σημαντικό για την κοινωνία.  Έρχεται στο νου ο κλάδος της Υγείας. Αλλά και οι δασοπυροσβέστες, και οι εξοικονομήσεις που οδήγησαν σε θανάτους πριν λίγα χρόνια. Τι αποτελέσματα θα έχει η αύξηση της ελευθερίας της εργοδοσίας για, παραδείγματος χάριν, "εξορθολογισμό" στον κατασκευαστικό τομέα;  Κίνδυνους από αυξημένα ατυχήματα των εργαζομένων αλλά και αυτών που θα χρησιμοποιήσουν τα «εξορθολογισμένα» κτίσματα.

Ο θεσμός των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε εργοδοσία και συντεχνίες μέσα στη κρίση προσφέρει μια απαραίτητη προστασία από την φυσική τάση του κεφαλαίου στην ασυδοσία, όχι μόνο στους εργαζόμενους αλλά και σε ολόκληρη την κοινωνία.

Αυτή την προστασία προσπαθεί να υπονομεύσει η γνωστή πια απόφαση της 4 Ιούλη, που όπως έχουν εξαντλητικά περιγράψει στο facebook και αλλού πολλοί συνάδελφοι εξοικονομεί όχι μόνο ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ, χωρίς διαπραγμάτευση και εις βάρος των εκπαιδευτικών αλλά και της ίδιας της εκπαίδευσης και των μαθητών.

Οι αρχικές προκλητικές ενέργειες της κυβέρνησης δείχνουν ότι αυτή σχεδίαζε να εξωθήσει τα πράγματα, να εξαγριώσει τις συντεχνίες ώστε να κηρύξουν απεργιακά μέτρα, και να τους νικήσει κατά κράτος με την «κοινή γνώμη» στο πλευρό της.  Ο Χάρης Γεωργιάδης για παράδειγμα έχει δηλώσει δημόσια τον θαυμασμό του για την Αγγλίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ, η οποία σχεδίασε και εκτέλεσε τέτοιους ελιγμούς με τους ανθρακωρύχους το 1985.

Έτσι θα άρχιζαν να εφαρμόζονται πιο πλατιά τα νέα ήθη και έθιμα ταξικής υποταγής.  Για αυτό παρατάχθηκαν μαζί της ΟΕΒ, Γενικός Ελεγκτής, δεξιά ΜΜΕ, Εκκλησία και άλλοι.  Βέβαια οι χειρισμοί της κυβέρνησης συνάντησαν πολύ μεγαλύτερη αντίδραση από ότι περίμεναν. Δεν πρόκειται να επιτύχει όλα αυτά που υπολόγιζε στην αρχή.  Όμως αυτή ΔΕΝ είναι μια win-win διαμάχη.  Για το συμφέρον όλων των εργαζομένων στην Κυπριακή Δημοκρατία, το συνδικαλιστικό κίνημα των εκπαιδευτικών δεν έχει τα περιθώρια για υποχώρηση από την απαίτηση να αναιρέσει η εργοδοτική πλευρά, όχι απλά όλα τα μέτρα που «έγκρινε», αλλά την ίδια την «έγκριση» μέτρων.  Πρέπει ακόμα να απολογηθούν για αυτό το μέγιστο αμάρτημα, την προσπάθεια αποδόμησης της διαδικασίας συλλογικών διαπραγματεύσεων, με την αντικατάσταση του ΥΠΠ, όπως ήδη ζητούν πάρα πολλές φωνές μέσα στους εκπαιδευτικούς. 

Τέλος, έχει διαφανεί καθαρά ότι υπουργείο, κυβέρνηση, και οι γνωστοί διάφοροι διεξάγουν ταξικό πόλεμο. Αντί για τη λέξη "διάλογος", η δόκιμη λέξη, όπως χρησιμοποιείται εξάλλου εδώ και δεκαετίες, είναι η "Διαπραγμάτευση".  Έτσι, μετά από τις ακραίες επιθέσεις που δεχτήκαμε, δικαιούμαστε και εμείς να απαιτούμε αυτά που απαιτεί η κυβέρνηση Αναστασιάδη σε διαπραγματεύσεις, για παράδειγμα για το Κυπριακό:  Τετελεσμένα δεν γίνονται αποδεκτά.  Όλα στο τραπέζι.  Τίποτα δεν συμφωνείται αν δεν συμφωνηθούν όλα.  Έχουμε Κόκκινες Γραμμές.

Αλμπέρτο Φλωρεντίν
Σεπτέμβριος 2018